Παιδιατρικά Φάρμακα και Γαληνική Πρακτική

13/01/2023

Πριν λίγο καιρό, σας ρωτήσαμε τι περιεχόμενο θα θέλατε να δείτε περισσότερο στις σελίδες μας! Μέσα από τις απαντήσεις σας (σας ευχαριστούμε πολύ για τη συμμετοχή σας!), το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, με διαφορά, εκδηλώθηκε για τις θεραπευτικές κατηγορίες!

Σε προηγούμενό μας άρθρο, μιλήσαμε λίγο για τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και τα ορμονικά σκευάσματα σε συνδυασμό με τις εγκαταστάσεις μας. Εάν δεν έχετε διαβάσει το άρθρο μας, μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Αυτή τη φορά, θα σας μιλήσουμε για μια διαφορετική θεραπευτική κατηγορία, αυτή της Παιδιατρικής. Πρόκειται για μια κατηγορία ανεξάντλητη και πάρα πολύ σημαντική καθώς οι μικροί ασθενείς παρουσιάζουν σημαντικές ιδιαιτερότητες στη φροντίδα υγείας τους σε σχέση με τους ενήλικες. Το σίγουρο είναι πως στα παιδιά δεν αρέσει να παίρνουν φάρμακα! Το να είσαι άρρωστος δεν είναι ευχάριστο και η χορήγηση φαρμάκων μπορεί να αποτελέσει μια πρόκληση για τα παιδιά και τους φροντιστές τους. Παρακάτω παρουσιάζονται οι τρόποι με τους οποίους η γαληνική πρακτική μπορεί να βοηθήσει στην κάλυψη των αναγκών την παιδιατρικών ασθενών.

 

1. Μετατροπή Φαρμακοτεχνικής Μορφής και Βελτίωση Οργανοληπτικών Ιδιοτήτων

Πολλές φορές η λήψη καψουλών και δισκίων γίνεται αντικείμενο συζήτησης με τους φροντιστές των παιδιατρικών ασθενών, είτε γιατί ο ασθενής δυσκολεύεται να καταπιεί την κάψουλα/ δισκίο είτε γιατί είναι πρακτικά αδύνατο όταν o ασθενής είναι νεογνό/ βρέφος. Το πρόβλημα εντείνεται ακόμη περισσότερο στην περίπτωση που πρέπει να χορηγηθούν περισσότερα του ενός φάρμακα στη διάρκεια μιας ημέρας. Η γαληνική πρακτική μπορεί να δώσει λύση στα παραπάνω προβλήματα μετατρέποντας την υπάρχουσα φαρμακοτεχνική μορφή σε μια άλλη που μπορεί να διευκολύνει τη χορήγηση του φαρμάκου στον ασθενή. Τέτοιες μορφές είναι:

  • Πόσιμα εναιωρήματα/ σιρόπια
  • Γλειφιτζούρια
  • Gel τοπικής ή διαδερμικής χορήγησης
    κ.α.

Επιπλέον, κάποιες φορές καλούμαστε να ενισχύσουμε τη γεύση, το χρώμα και τη γενικότερη εμφάνιση του σκευάσματος, προκειμένου να το κάνουμε πιο ελκυστικό στον ασθενή και να βοηθήσουμε να γίνει η λήψη φαρμάκων μια διαδικασία, όσο γίνεται πιο ευχάριστη! Όλα αυτά θα πρέπει φυσικά να γίνονται χωρίς να επηρεάζεται με κανένα τρόπο η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.

2. Τροποποίηση και Εξατομίκευση Δόσης

Όπως ισχύει και για τους ενήλικες, έτσι και κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Ωστόσο, οι παιδιατρικοί ασθενείς, αναλόγως την ηλικία τους, μπορεί να αναπτύσσονται γρήγορα κάτι που σχεδόν πάντα οδηγεί σε τροποποιήσεις του βάρους τους το οποίο με τη σειρά του απαιτεί τροποποίηση των δόσεων για τα φάρμακα που λαμβάνουν. Επιπλέον, ο αριθμός των διαθέσιμων εμπορικά φαρμάκων που απευθύνονται στη συγκεκριμένη ομάδα ασθενών είναι εξαιρετικά περιορισμένος. Το γαληνικό εργαστήριο έρχεται να δώσει λύση σε όλα τα παραπάνω προβλήματα, παρασκευάζοντας φάρμακα για τους μικρούς ασθενείς στη σωστή δόση.

3. Αποφυγή Αλλεργιογόνων ή Μη Ανεκτών Συστατικών

Δεν είναι λίγοι οι παιδιατρικοί ασθενείς που αντιμετωπίζουν αλλεργίες ή μη ανοχή σε διάφορες φαρμακευτικές ουσίες ή έκδοχα. Επιπλέον, πολλές θεραπευτικές αγωγές των παιδιατρικών ασθενών και αναλόγως της πάθησης, απαιτούν φαρμακευτικά σκευάσματα χωρίς ζάχαρη, συντηρητικά, γλουτένη, καζεΐνη, σόγια ή/και χρωστικές κ.α. Αυτό σημαίνει πως, ακόμη και εάν ένα φάρμακο υπάρχει διαθέσιμο για παιδιατρικούς ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να παρασκευαστεί εκ νέου, προκειμένου να αποφύγουμε ανεπιθύμητα συστατικά. Για παράδειγμα, εάν έχουμε έναν παιδιατρικό ασθενή με δυσανεξία στη λακτόζη, δεν μπορεί να του χορηγηθεί ένα παιδιατρικό φάρμακο που χρησιμοποιεί σαν έκδοχο τη λακτόζη. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει ο θεράπων ιατρός να συνταγογραφήσει ένα άλλο φάρμακο ή σε συνεργασία με τον φαρμακοποιό να παρασκευαστεί ένα εξατομικευμένο γαληνικό σκεύασμα για τον ασθενή.

4. Κάλυψη Έλλειψης ή Απόσυρσης Φαρμάκων

Πολύ συχνά οι ασθενείς έρχονται αντιμέτωποι με ελλείψεις ή ακόμη και απομακρύνσεις φαρμάκων από την αγορά. Το πρόβλημα αυτό γίνεται εξαιρετικά μεγαλύτερο σε χρόνιες παθήσεις όπου ο ασθενείς δεν πρέπει να διακόπτει τη θεραπεία του εφ’ όρου ζωής ή ακόμη μπορεί και να εξαρτάται από αυτή. Σε αυτή την κατηγορία μπορούν να προστεθούν και φαρμακευτικά σκευάσματα που δεν κυκλοφορούσαν ποτέ στην αγορά. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, η γαληνική πρακτική έρχεται να καλύψει το κενό, όπου αυτό είναι φυσικά δυνατό. Η διαδικασία αυτή απαιτεί εύρεση της δραστικής ουσίας σε καθαρή (bulk) μορφή και στη συνέχεια η παρασκευή ενός φαρμάκου σε μια φαρμακοτεχνική μορφή και συγκέντρωση που θα είναι σταθερό και με βάσει τις ανάγκες του ασθενούς.

 

Case Study: Μη Κετωτική Υπεργλυκιναιμία

Παρακάτω παρουσιάζεται ένα πραγματικά παραδείγματα παιδιατρικού ασθενή που ήρθε στο εργαστήριό μας και σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό καταλήξαμε στην παρασκευή εξατομικευμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων! 

Βρέφος 2 μηνών παρουσιάζει υποτονία και σπασμούς. Έπειτα από μια σειρά εξετάσεων και γενετικό έλεγχο επιβεβαιώνεται η διάγνωση ενός σπάνιου μεταβολικού νοσήματος, της μη κετωτικής υπεργλυκιναιμίας. Η νόσος αυτή αφορά τη διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκίνης με αποτέλεσμα αυτή να συσσωρεύεται στους ιστούς και κυρίως στο κεντρικό νευρικό σύστημα προκαλώντας συμπτώματα όπως φαρμακοανθετική επιληψία, υποτονία και ψυχοκινητική καθυστέρηση. Η συχνότητά της στο γενικό πληθυσμό υπολογίζεται σε 1:55000. Λόγω της σπανιότητας της νόσου δεν υπάρχουν εμπορικώς διαθέσιμα φαρμακευτικά σκευάσματα στην ελληνική αγορά για τη συγκεκριμένη πάθηση και ηλιακή ομάδα. Έτσι, προκειμένου να υπάρξει σταθεροποίηση της κατάστασης του παιδιατρικού ασθενή, οι θεράποντες ιατροί στράφηκαν στο γαληνικό εργαστήριο ώστε να παρασκευαστούν οι κατάλληλες δοσολογίες των φαρμακευτικών ουσιών που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της σπάνιας αυτής νόσου. Αρχικά, χορηγήθηκε βενζοϊκό νάτριο με σκοπό τη μείωση της συγκέντρωσης της γλυκίνης στο πλάσμα. Πρόκληση αποτέλεσε η συχνή χορήγηση που απαιτούνταν (έως 6 φορές την ημέρα). Κατόπιν συζήτησης με την οικογένεια και τον θεράποντα ιατρό, επιλέχθηκε η φαρμακοτεχνική μορφή των καψουλών ως η πιο κατάλληλη. Οι κάψουλες αποτελούν μια σταθερή φαρμακοτεχνική μορφή με χρόνο χρήσης έως 6 μήνες. Επίσης, είναι εύκολες στη μεταφορά και δεν απαιτούν ειδικές συνθήκες αποθήκευσης.

Λόγω της ανάπτυξης του παιδιού υπήρχε ανάγκη για συνεχή τροποποίηση της δοσολογίας, καθώς αυτή αυξανόταν σταδιακά και ανάλογα με το σωματικό του βάρος. Το γαληνικό εργαστήριο μπόρεσε να δώσει λύση, άμεσα, με ασφάλεια και ακρίβεια, σε κάθε τροποποίηση που κρινόταν αναγκαία. Η τροποποίηση της δοσολογίας, αν και μια εύκολη διαδικασία για το γαληνικό εργαστήριο, είναι μεγάλης σημασίας για τον ασθενή και την οικογένειά του οι οποίοι απαλλάσσονται κατά ένα μεγάλο βαθμό από την αγωνία που προκαλεί μια τέτοια κατάσταση.

Στη πορεία αποφασίστηκε να προστεθεί στο θεραπευτικό σχήμα και η δραστική ουσία δεξτρομεθορφάνη, που είναι ανταγωνιστής των υποδοχέων NMDA στον εγκέφαλο, προστατεύοντάς τους από τη σύνδεση με τη γλυκίνη και κατά συνέπεια από την υπερδιέγερσή τους. Καθώς στην ελληνική αγορά δεν υπάρχει διαθέσιμο εμπορικό φάρμακο με αυτή τη δραστική ουσία, το γαληνικό μας εργαστήριο κλήθηκε να αναζητήσει λύση ώστε να λάβει ο ασθενείς την αγωγή που χρειάζεται. Η δραστική ουσία εισήχθη από το εξωτερικό με επιτυχία και παρασκευάστηκε εναιώρημα με περιεκτικότητα που να καλύπτει τις ανάγκες του βρέφους.

Το παιδί είναι πλέον 3 ετών και συνεχίζει την αγωγή του! Η κατάσταση του χαρακτηρίζεται σταθερή, με εξάρσεις και υφέσεις όπως προβλέπεται.

 

Συμπερασματικά, η γαληνική πρακτική μπορεί να δώσει λύσεις σε μια πληθώρα παιδιατρικών περιστατικών και να αποτελέσει ένα αναντικατάστατο εργαλείο στα χέρια των επαγγελματιών υγείας που καλούνται να τα διαχειριστούν. Η επιλογή του γαληνικού εργαστηρίου, των εγκαταστάσεων και της τεχνογνωσίας που διαθέτει, αποτελούν τα απαραίτητα συστατικά που θα δώσουν τη συνταγή για ένα ποιοτικό και ασφαλές παιδιατρικό γαληνικό σκεύασμα.